Khoa học và Công nghệ thế giới năm 2016

Abstract

“Chúng ta đang tiến tới một cuộc cách mạng công nghệ, công nghiệp làm thay đổi cơ bản lối sống, phong cách làm việc và cách thức giao tiếp. Xét về phạm vi, mức độ và tính phức tạp, sự dịch chuyển này không giống với bất kỳ điều gì mà con người từng trải qua”. Đó là tuyên bố của GS. Klaus Schwab, Chủ tịch Diễn đàn Kinh tế Thế giới Davos, tại diễn đàn kinh tế lớn nhất thế giới năm 2016 với chủ đề Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Xu hướng phát triển xã hội và tăng trưởng khu vực khác nhau đã tạo ra những thay đổi đáng kể trong bức tranh toàn cầu về nghiên cứu khoa học công nghệ, giáo dục và kinh doanh. Một thế giới khoa học và công nghệ đa cực đang nổi lên sau nhiều thập kỷ thống trị của Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu, và Nhật Bản. Thế giới đang hướng đến các nền kinh tế thâm dụng tri thức và tăng cường hợp tác và cạnh tranh về khoa học và công nghệ. Trong nền kinh tế tri thức, nghiên cứu và khai thác thương mại khoa học công nghệ, và công việc trí tuệ khác ngày càng trở nên quan trọng. Các nền kinh tế này dựa vào lực lượng lao động có tay nghề cao và u tư bền vững vào nghiên cứu và phát triển để sản sinh các dòng kiến thức tạo nên cốt lõi của nền sản xuất thâm dụng tri thức trong các ngành công nghiệp chế tạo và dịch vụ. Các hàng hóa và dịch vụ của các ngành công nghiệp này đã phát triển các thị trường chưa từng tồn tại trước đó, giúp các nước hội nhập và cạnh tranh trong thị trường toàn cầu. Trong xu thế đó, Việt Nam đang tích cực tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng tăng cường khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, đào tạo nhân lực chuyên môn cao, hiện đại hóa nền nông nghiệp để hướng tới một nền kinh tế ứng dụng tri thức cao hơn với các doanh nghiệp có khả năng hội nhập và cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Cuốn sách Khoa học và công nghệ thế giới 2016 tập trung vào khoa học và công nghệ trong bối cảnh nền kinh tế hướng tới cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, năng lực cạnh tranh của các quốc gia trong khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đồng thời, để có thể xây dựng hướng hợp tác quốc tế và so sánh tiềm lực và hoạt động khoa học và công nghệ Việt Nam trong khu vực, chương 3 SEAN, bao gồm các chính sách, tổ chức, tiềm lực và kết quả của hoạt động khoa học và công nghệ của các nước này. Thông qua cuốn sách này, Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia mong muốn cung cấp tới những nhà quản lý, hoạch định chính sách, những nhà nghiên cứu những thông tin cập nhật về xu hướng cũng như vai trò của khoa học và công nghệ trong phát triển kinh tế thế giới, từ đó hoàn thiện các chính sách phát triển khoa học và công nghệ của Việt Nam trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.